吃什么容易发胖
| Arapska liga ????? ????? ???????
Jāmi?at ad-Duwal al-?Arabiyya (ar) |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
_updated.svg) Polo?aj Arapske lige
|
||||||
| Glavno sjedi?te | Kairo |
|||||
| Slu?beni jezik | Arapski jezik | |||||
| Broj zemalja ?lanica | ||||||
| Lideri | ||||||
| Ahmed Abul Gejt | ||||||
| Zakonodavstvo | ||||||
| Povr?ina | ||||||
? Ukupno |
13.132.327 km2 (2.) | |||||
| Stanovni?tvo | ||||||
? Ukupno (2022) |
462.940.089 (3.) | |||||
? Gusto?a |
70,4/km2 | |||||
| BDP (PKM) | 2020. | |||||
? Ukupno |
$3,4 triliona (5.) | |||||
| $6.600 | ||||||
| Valuta | 21
Al?irski dinar Bahreinski dinar Komorski frank D?ibutski frank Egipatska funta Ira?ki dinar Jordanski dinar Kuvajtski dinar Libanska funta Libijski dinar Mauritanijska ouguja Marokanski dirhem Omanski rial Katarski rijal Saudijski rijal Somaliski ?iling Sudanska funta Siriska funta Tuniski dinar Dirham UAE Jemenski rijal |
|||||
| Vremenska zona | UTC +0 - +4 | |||||
Arapska liga (arapski: ??????? ???????; al-Jāmi?a al-?Arabiyya), regionalna organizacija u arapskom svijetu. Osnovana je u egipatskom Kairu 22. marta 1945. u po?etku sa sedam ?lanica: Egipat, Irak, Jordan, Liban, Saudijska Arabija, Sirija i Jemen.[1] Trenutno broji 22 ?lana:Egipat, Sirija, Jordan, Liban, Irak, Saudijska Arabija, Jemen, Somalija, Al?ir, Libija, D?ibuti, Tunis, Oman, Maroko, Katar, Mauritanija, Kuvajt, Sudan, Palestinski teritoriji, Ujedinjeni Arapski Emirati i Komori, tj. sve zemlje u kojima ?ive Arapi.
Glavni cilj Lige je da "pribli?i odnose izme?u dr?ava ?lanica i da koordinira me?usobnu saradnju, da za?titi njihovu nezavisnost i suverenitet, i da na op?ti na?in razmotri poslove i interese arapskih zemalja".[2] Organizacija je tokom svoje istorije imala relativno nizak nivo saradnje.[3]
Putem institucija, posebno Organizacije Arapske lige za obrazovanje, nauku i kulturu (ALECSO) i Ekonomskog i socijalnog vije?a njenog Vije?a arapskog ekonomskog jedinstva (CAEU), Liga poma?e politi?ke, ekonomske, kulturne, nau?ne i dru?tvene programe osmi?ljene da promovir?u interese arapskog svijeta.[4] Slu?io je kao forum dr?avama ?lanicama za koordinaciju politike, dogovaranje studija i odbora o pitanjima od zajedni?kog interesa, rje?avanje me?udr?avnih sporova i ograni?avanje sukoba kao ?to je kriza u Libanu 1958. Liga je poslu?ila kao platforma za izradu i zaklju?ivanje mnogih zna?ajnih dokumenata koji promovi?u ekonomsku integraciju. Jedan primjer je Povelja o zajedni?koj arapskoj ekonomskoj akciji, koja navodi principe ekonomskih aktivnosti u regionu.
Svaka dr?ava ?lanica ima jedan glas u Vije?u Arapske lige, a odluke su obavezuju?e samo za one dr?ave koje su glasale za njih. Ciljevi lige 1945. bili su ja?anje i koordinacija politi?kih, kulturnih, ekonomskih i dru?tvenih programa njenih ?lanova i posredovanje u sporovima me?u njima ili izme?u njih i tre?ih strana. Nadalje, potpisivanjem sporazuma o zajedni?koj odbrambenoj i ekonomskoj saradnji 13. aprila 1950. potpisnici su se obavezali na koordinaciju mjera vojne odbrane. U martu 2015, generalni sekretar Arapske lige najavio je uspostavljanje Zajedni?kih arapskih snaga s ciljem suprotstavljanja ekstremizmu i drugim prijetnjama arapskim dr?avama. Odluka je donesena dok se Operacija odlu?uju?a oluja intenzivirala u Jemenu. U?e??e u projektu je dobrovoljno, a vojska interveni?e samo na zahtjev jedne od dr?ava ?lanica. Pove?ani vojni arsenal u mnogim dr?avama ?lanicama i, u maloj manjini, gra?anski ratovi kao i teroristi?ki pokreti bili su poticaj za osnivanje Zajedni?kih arapskih snaga.[5]
Po?etkom 1970-ih, Ekonomski savjet je iznio prijedlog za stvaranje Zajedni?kih arapskih privrednih komora me?u me?unarodnim dr?avama. To je dovelo do uspostavljanja mandata za promovisanje, podsticanje i olak?avanje bilateralne trgovine izme?u arapskog svijeta i zna?ajnih trgovinskih partnera.
Vojska
[uredi | uredi izvor]Zajedni?ko vije?e za odbranu Arapske lige je jedna od institucija Arapske lige.[6] Osnovano je prema odredbama Sporazuma o zajedni?koj odbrani i ekonomskoj saradnji iz 1950. da bi koordinirao zajedni?ku odbranu dr?ava ?lanica Arapske lige.[7]
Arapska liga kao organizacija nema vojne snage, sli?no UN-u, ali na samitu 2007. lideri su odlu?ili da reaktiviraju zajedni?ku odbranu i uspostave mirovne snage koje ?e biti raspore?ene u Ju?nom Libanu, Darfuru, Iraku i drugim ratnim zonama.
Na samitu 2015. u Egiptu, dr?ave ?lanice su se na?elno slo?ile da formiraju zajedni?ke vojne snage.[8]
Spisak samita
[uredi | uredi izvor]
| Broj. | Datum | Dr?ava doma?in | Grad |
|---|---|---|---|
| 1. | 13–17 januar 1964. |  Ujedinjena Arapska Republika |
Kairo |
| 2. | 5–11 septembar 1964. | Ujedinjena Arapska Republika |
Aleksandrija |
| 3. | 13–17 septembar 1965. |  Maroko |
Casablanca |
| 4. | 29 august 1967. |  Sudan |
Kartum |
| 5. | 21–23 decembar 1969. | Maroko |
Rabat |
| 6. | 26–28 novembar 1973. |  Al?ir |
Al?ir |
| 7. | 29 oktobar 1974. | Maroko |
Rabat |
| 8. | 25–26 oktobar 1976. |  Egipat |
Kairo |
| 9. | 2–5 novembar 1978. |  Irak |
Bagdad |
| 10. | 20–22 novembar 1979. |  Tunis |
Tunis |
| 11. | 21–22 novembar 1980. |  Jordan |
Amman |
| 12. | 6–9 septembar 1982. | Maroko |
Fes |
| 13. | 1985. | Maroko |
Casablanca |
| 14. | 1987. | Jordan |
Amman |
| 15. | juni 1988. | Al?ir |
Al?ir |
| 16. | 1989. | Maroko |
Casablanca |
| 17. | 1990. | Irak |
Bagdad |
| 18. | 1996. | Egipat |
Kairo |
| 19. | 27–28 mart 2001. | Jordan |
Amman |
| 20. | 27–28 mart 2002. |  Liban |
Bejrut |
| 21. | 1 mart 2003. | Egipat |
?arm el-?eikh |
| 22. | 22–23 maj 2004. | Tunis |
Tunis |
| 23. | 22–23 mart 2005. | Al?ir |
Al?ir |
| 24. | 28–30 mart 2006. | Sudan |
Kartum |
| 25. | 27–28 mart 2007. |  Saudijska Arabija |
Rijad |
| 26. | 29–30 mart 2008. | Sirija |
Damask |
| 27. | 28–30 mart 2009. |  Katar |
Doha |
| 28. | 27–28 mart 2010. |  Libija |
Sirte |
| 29. | 27–29 mart 2012. | Irak |
Bagdad |
| 30. | 21–27 mart 2013. | Katar |
Doha[9] |
| 31. | 25–26 mart 2014. |  Kuvajt |
Kuvajt[10] |
| 32. | 28–29 mart 2015. | Egipat |
?arm el-?eikh[11] |
| 33. | 20 juli 2016. |  Mauritanija |
Nouakchott |
| 34. | 23–29 mart 2017. | Jordan |
Amman[12] |
| 35. | 15 april 2018. | Saudijska Arabija |
Dahran |
| 36. | 31 mart 2019. | Tunis |
Tunis[13] |
| 37. | 1 novembar 2022. | Al?ir |
Al?ir |
| 38. | 19 maj 2023. | Saudijska Arabija |
D?ida |
| 39. | 16 maj 2024. |  Bahrein |
Manama |
Vanredni samiti
[uredi | uredi izvor]| Broj. | Datum | Dr?ava doma?in | Grad |
|---|---|---|---|
| 1. | 21–27 septembar 1970 | Egipat |
Kairo |
| 2. | 17–28 oktobar 1976 | Saudijska Arabija |
Rijad |
| 3. | 7–9 septembar 1985 | Maroko |
Casablanca |
| 4. | 8–12 novembar 1987 | Jordan |
Amman |
| 5. | 7–9 juni 1988 | Al?ir |
Al?ir |
| 6. | 23–26 juni 1989 | Maroko |
Casablanca |
| 7. | 28–30 maj 1990 | Irak |
Bagdad |
| 8. | 9–10 august1990 | Egipat |
Kairo |
| 9. | 22–23 juni 1996 | Egipat |
Kairo |
| 10. | 21–22 oktobar 2000 | Egipat |
Kairo |
| 11. | 7 januar 2016 | Saudijska Arabija |
Rijad |
| 12. | 11 novembar 2023 | Saudijska Arabija |
Rijad |
Pismenost
[uredi | uredi izvor]U prikupljanju podataka o pismenosti, mnoge zemlje procjenjuju broj pismenih na osnovu podataka koje su sami prijavili. Neki koriste podatke o obrazovnim postignu?ima kao zamjenu, ali mjere poha?anja ?kole ili zavr?etka razreda mogu se razlikovati. Budu?i da se definicije i metode prikupljanja podataka razlikuju od zemlje do zemlje, procjene pismenosti treba koristiti s oprezom. Program Ujedinjenih nacija za razvoj, Izvje?taj o ljudskom razvoju 2010. Region Perzijskog zaljeva je imao sna?an ekonomski razvoj zahvaljuju?i prihodima od nafte, ?to je omogu?ilo osnivanje vi?e ?kola i univerziteta.
| Pozicija | Dr?ava | Stopa pismenosti |
|---|---|---|
| 1 | Katar |
97.3[14] |
| 2 |  Palestina |
96.5[14] |
| 3 | Kuvajt |
96.3[14] |
| 4 | Bahrein |
95.7[14] |
| 5 | Jordan |
95.4[14] |
| 6 | Saudijska Arabija |
94.4[14] |
| 7 | Liban |
93.9[14] |
| 8 |  Ujedinjeni Arapski Emirati |
93.8[14] |
| 9 |  Oman |
91.1[14] |
| 10 | Libija |
91[14] |
| 11 | Sirija |
86.4[14] |
| 12 | Irak |
85.7[14] |
| 13 | Tunis |
81.8[14] |
| 14 |  Komori |
81.8[14] |
| 15 | Al?ir |
80.2[14] |
| 16 | Sudan |
75.9[14] |
| 17 | Egipat |
73.8[14] |
| 18 |  Jemen |
70.1[14] |
| 19 |  D?ibuti |
70.0[15] |
| 20 | Maroko |
68.5[14] |
| 21 | Mauritanija |
52.1[14] |
| 22 |  Somalija |
44–72[16] |
Demografija
[uredi | uredi izvor]Dok Arapi ?ine najve?u etni?ku grupu u Arapskoj ligi, postoji nekoliko drugih etni?kih grupa koje tako?er ?ive u regiji, uklju?uju?i Berbere, Kurde, Somalijce, Asirce, Armene, Nubijce, Mandejce i ?erkeze. Svaka od ovih grupa ima svoju posebnu kulturu, jezik i tradiciju. Od 1. jula 2013, oko 359 miliona ljudi ?ivi u dr?avama Arapske lige. Njegova populacija raste br?e nego u ve?ini drugih globalnih regija. Najmnogoljudnija dr?ava ?lanica je Egipat, sa populacijom od preko 100 miliona.[17] Najmanje naseljeni su Komori, sa oko 850.000 stanovnika.
| Pozicija | Dr?ava | Broj stanovnika | Gusto?a (/km2) | Bilje?ke | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Egipat |
104,635,983 | 111 | 287 | [18] |
| 2 | Sudan |
49,197,555 | 16 | 41 | [19] |
| 3 | Irak |
45,318,011 | 85 | 220 | [20] |
| 4 | Al?ir |
44,700,000 | 16 | 41 | [21] |
| 5 | Maroko |
37,984,655 | 71 | 184 | [21] |
| 6 | Jemen |
34,277,612 | 45 | 117 | [21] |
| 7 | Saudijska Arabija |
32,175,224 | 12 | 31 | [22] |
| 8 | Sirija |
22,125,249 | 118 | 306 | [21] |
| 9 | Somalija |
17,066,000 | 18 | 47 | [21] |
| 10 | Tunis |
11,708,370 | 65 | 168 | [23] |
| 11 | Jordan |
11,180,568 | 71 | 184 | [21] |
| 12 | Ujedinjeni Arapski Emirati |
9,269,612 | 99 | 256 | [24] |
| 13 | Libija |
7,054,493 | 3.8 | 9.8 | [21][25] |
| 14 | Liban |
5,296,814 | 404 | 1,046 | [21] |
| 15 | Palestina |
5,227,193 | 756 | 1,958 | [26] |
| 16 | Mauritanija |
4,614,974 | 3.2 | 8.3 | [21] |
| 17 | Oman |
4,520,471 | 9.2 | 24 | [21] |
| 18 | Kuvajt |
4,294,621 | 200 | 518 | [21] |
| 19 | Katar |
2,795,484 | 154 | 399 | [21] |
| 20 | Bahrein |
1,463,265 | 1,646 | 4,263 | [27] |
| 21 | D?ibuti |
957,273 | 37 | 96 | [21] |
| 22 | Komori |
850,886 | 309 | 800 | [21] |
| Ukupno |  Arapska liga |
462,940,089 | 30.4 |
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Arab League". The Columbia Encyclopedia. 2013.
- ^ "Pact of the League of Arab States, 22 March 1945". The Avalon Project. Yale Law School. 1998. Arhivirano s originala, 25. 7. 2008. Pristupljeno 15. 7. 2012.
- ^ Barnett, Michael; Solingen, Etel (2007), Johnston, Alastair Iain; Acharya, Amitav (ured.), "Designed to fail or failure of design? The origins and legacy of the Arab League", Crafting Cooperation: Regional International Institutions in Comparative Perspective, Cambridge University Press, str. 180–220, doi:10.1017/cbo9780511491436.006, ISBN 978-0-521-69942-6, arhivirano s originala, 11. 6. 2018, pristupljeno 22. 12. 2021
- ^ Ashish K. Vaidya, Globalization (ABC-CLIO: 2006), p. 525.
- ^ Fanack. "The Joint Arab Force – Will It Ever Work?". Fanack.com. Arhivirano s originala, 13. 7. 2015. Pristupljeno 13. 7. 2015.
- ^ "Arab-Israeli Wars: 60 Years of Conflict". ABC-CLIO. Arhivirano s originala, 14. 7. 2014. Pristupljeno 30. 6. 2014.
- ^ Osmańczyk, Edmund Jan (2003). "League of Arab States". u Mango, Anthony (ured.). Encyclopedia of the United Nations and international agreements. 2 (3 izd.). New York: Routledge. str. 1290.
- ^ "Arab summit agrees on unified military force for crises". Reuters. 29. 3. 2015. Arhivirano s originala, 22. 10. 2015. Pristupljeno 10. 7. 2021.
- ^ "Arab League Summit 2013". qatarconferences.org. Arhivirano s originala, 4. 10. 2018. Pristupljeno 10. 2. 2023.
- ^ Mater, Jassim. "Summit hit by new rifts". www.aljazeera.com (jezik: engleski). Arhivirano s originala, 10. 2. 2023. Pristupljeno 10. 2. 2023.
- ^ "Opposition fail to get Syria Arab League seat". www.aljazeera.com (jezik: engleski). Arhivirano s originala, 10. 2. 2023. Pristupljeno 10. 2. 2023.
- ^ "?????? ?????? ????? ??????? ?? ????". www.alarabiya.net. novembar 2016. Arhivirano s originala, 3. 11. 2016. Pristupljeno 2. 11. 2016.
- ^ "Tunisia to host next Arab summit". EgyptToday. 15. 4. 2018. Arhivirano s originala, 10. 5. 2021. Pristupljeno 23. 5. 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t "CIA – The World Factbook – Field Listing – Literacy". 13. 6. 2007. Arhivirano s originala, 13. 6. 2007. Pristupljeno 10. 2. 2023.
- ^ DK Publishing (2012). Compact Atlas of the World. Penguin. str. 138. ISBN 978-0756698591. Arhivirano s originala, 11. 10. 2014. Pristupljeno 22. 3. 2023.
- ^ "Family Ties: Remittances and Livelihoods Support in Puntland and Somaliland" (PDF). FSNAU. Arhivirano (PDF) s originala, 27. 10. 2021. Pristupljeno 11. 12. 2016.
- ^ "Central Agency for Public Mobilization And Statistics". Arhivirano s originala, 6. 2. 2019. Pristupljeno 6. 6. 2020.
- ^ "Official Egyptian Population clock". Arhivirano s originala, 30. 10. 2012.
- ^ "?????? ??????? ???????". www.cbs.gov.sd. Arhivirano s originala, 15. 3. 2018. Pristupljeno 17. 10. 2011.
- ^ "Site institutionnel du Haut-Commissariat au Plan du Royaume du Maroc". Site institutionnel du Haut-Commissariat au Plan du Royaume du Maroc. Arhivirano s originala, 29. 9. 2011. Pristupljeno 17. 10. 2011.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n "World Population Prospects, Table A.1" (PDF). 2008 revision. United Nations Department of Economic and Social Affairs. 2009. str. 17. Arhivirano (PDF) s originala, 18. 3. 2009. Pristupljeno 22. 9. 2010.
- ^ "Saudi Census 2022". Arhivirano s originala, 28. 7. 2023. Pristupljeno 18. 1. 2024.
- ^ "National Statistics Institute of Tunisia". Arhivirano s originala, 4. 9. 2015. Pristupljeno 20. 11. 2014.
- ^ "?????? ?????? ???????: ????????? 947.9 ?????– ????? ???????". Alittihad.ae. Arhivirano s originala, 19. 7. 2011. Pristupljeno 16. 8. 2011.
- ^ "The World Factbook". cia.gov. 7. 10. 2021. Arhivirano s originala, 9. 1. 2021. Pristupljeno 24. 1. 2021.
- ^ "Estimated Population in the Palestinian Territory Mid-Year by Governorate,1997-2016". Palestinian Central Bureau of Statistics. State of Palestine. Arhivirano s originala, 8. 6. 2014. Pristupljeno 8. 6. 2014.
- ^ Bahraini Census 2010 – ????? ???????? ????? ????????? 2010 Arhivirano 20. 3. 2012. na Wayback Machine. Census2010.gov.bh. Retrieved on 2025-08-14.
Tako?er pogledajte
[uredi | uredi izvor]
